Balıkçılık Yöneticileri ve Adayları İçin Temel Populasyon Dinamiği Dersleri

[aquahell]

Balık populasyon dinamiği konusunda pek çok Türkçe ve yabancı kaynak hatta otomatik hesaplama yapan yazılımlar bulunsa da, pratik uygulama kitapçığı şeklinde Türkçe kaynak yoktur. Fisat ve Beam gibi yazılımlar çok fazla yapay müdahale içerir. Burada bazı temel parametrelerin Excel yazılımı aracılığıyla tahmini ve gerekli verinin ölçüm ve toplanmasında dikkat edilecek noktalar konusunda pratik bilgiler verilmesi amaçlanmıştır.


Daha geniş bilgi almak isteyenlerin Sinop Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Su Ürünleri Avlama ve İşleme Teknolojisi Anabilim Dalında tarafımdan verilmekte olan "Populasyon Dinamiği Hesaplamalarında Bilgisayar Kullanımı" adlı derse dahil olmaları yararlı olacaktır.

Balık Populasyon Dinamiği bir bölgede yaşayan balıklara (balık populasyonlarına) ait aşağıdaki vb. özellikleri tahmin etmeyi amaçlar;

Ortalama boy / ağırlık / yaş,
Boy / ağırlık / yaş / cinsiyet dağılımı,
Boy-ağırlık ilişkisi,
Yaş-boy ilişkisi (büyüme denklemi),
İlk üreme boyu,
En küçük avlama boyu,
Üreme zamanı (GSİ)
Yumurta verimi (fekondite)
Yaşama ve ölüm oranları,
Stok miktarı.


Bunların dışında en uygun av aracı özelliklerini belirlemek amacıyla karşılaştırma denemeleri, seçicilik tahmini ve balıkçı filosuna ilişkin hesaplamalar da populasyon dinamiğinin ana uğraş alanıdır.
Tüm bu parametreleri tahmin edebilmek için deniz, balıklar ve donanımlar üzerinde çeşitli sayılabilir ve ölçülebilir verilerin toplanması gerekir.

Balık boyu,
Balık ağırlığı,
Balık yaşı,
Balık sayısı,
Erişkinlik derecesi,
Eşey hücrelerin (yumurta ve gonad) miktarı.


Çalışmanın niteliğine göre; ağ ve ağ gözü ölçüleri, çekim hızı, ağın tarama alanı, haritada mevki koyma, yön, mesafe ve hız hesaplama, derinlik, akıntı hızı, su sıcaklığı, tuzluluğu, bulanıklığı ölçme, denizdeki plankton, yumurta, larva sayısı ve dağılımı, teknelerin boyutları ve donanımı ile balıkçı teknesi mürettebatına ilişkin bilgiler gerekli olabilir. Bu veriler daha çok doğrudan sayılır veya uygun cihazlarla ölçülür. Fakat verilerin toplanmasında otomatik ölçüm cihazları ve akustik aletlerden de yararlanılabilir.

Bu yazı dizisinde sadece balık populasyonlarında

ortalamalar,
tür, cinsiyet ve büyüklük dağılımları,
boy-ağırlık ilişkisi,
büyüme denklemi (yaş-boy ilişkisi),
ilk üreme ve en küçük avlama boyu,
üreme zamanının belirlenmesi



konuları ve bunlar için yapılması gereken ölçümler ve tutulması gereken kayıtlar ele alınacaktır. Burada anlatılacak uygulamalar bilimsel çalışmalarda kullanılabilir nitelikte olacaktır fakat ciddi çalışmalar için veri toplama ve formülasyon konusunda FAO tarafından yayınlanan temel kaynakların elden geçirilmesi doğru bir davranış olacaktır.

Kaynak ve detaylı bilgi için :www.gelbalder.org


Yakup Erdemin yazısını mutlaka okuyun