Karaciğer Transplantasyonu Nakli

[vgokhan]

Dünyada
ilk kez Thomas Starzl tarafından 1963 yılında gerçekleştirilen
karaciğer transplantasyonu 1980' li yıllarda büyük bir gelişme
göstererek bugün karaciğer yetmezliğinin tek tedavi seçeneği haline
gelmiştir.

1990' lı yıllarda değişik ülkelerde pek çok yeni karaciğer
transplantasyonu merkezi açılmış ve gerçekleştirilen ameliyat sayısında
hızlı bir artış olmuştur. Örn. 1994 yılında ABD de 3500 karaciğer nakli
yapılmıştır. Transplantasyon ameliyatlarının sayısı giderek artarken,
karaciğer vericilerinin sayısı göreceli olarak sabit kalmıştır.

1963 ten beri yapılan çalışmaların sonunda karaciğer transplantasyonu
ameliyat teknikleri açısından üstün bir düzeye ulaşmıştır. Yeni
immünosupressif ajanların kullanıma girmesiyle ameliyat sonrası ölüm
oranları yanısıra tedavi maliyeti de düşmekte ve karaciğer
transplantasyonu daha kolay ve başarılı olarak uygulanabilir duruma
gelmektedir. Karaciğer Transplantasyonu İçin Alıcı Seçimi Karaciğer
transplantasyonundan sonra 1 yıl yaşayan hasta oranı 1980 öncesinde %
30 un altındayken, günümüzde birçok merkezde % 85 i geçmektedir. Bu
önemli farkın ortaya çıkmasında rol oynayan başlıca etkenler, cerrahi
tekniğin ilerlemesi, rejeksiyon-önleyici tedavide cyclosporine gibi
daha etkin ilaçların yaygın kullanıma girmesi ve hasta seçiminde
uygulanan kriterlerin gelişmesi olarak sıralanabilir.

Geçmişte karaciğer transplantasyonu hastanın hayatını kurtarmak
amacıyla son çare olarak başvurulacak bir manevra olarak
görülmekteyken, günümüzde karaciğer yetmezliğinin daha erken devresinde
hayat kalitesini artımak amacıyla uygulanması gereken radikal bir
tedavi yöntemi olarak görülmektedir.

Karaciğer transplantasyonu yapılan erişkin hastaların büyük
çoğunluğunda alkolik karaciğer hastalığı, viral hepatitler ( B, C, D ),
primer biliyer siroz, otoimmün hepatitler gibi nedenlere ikincil siroz
ve portal hipertansiyon vardır.

Primer sklerozan kolanjit, çeşitli metabolik hastalıklar ( Wilson
Hastalığı, hemokromatozis ) ve vasküler karaciğer hastalıkları da
transplantasyon endikasyonları arasında yer almaktadır.

Hasta seçiminde en fazla sayıda alkolik hastalar karaciğer nakli
olanağı bulmakta olup malign hastalıklar nedeniyle ( kolanjiosarkoma,
hepatoma ) yapılan karaciğer transplantasyonları azınlıkta kalırken,
akut karaciğer yetmezliğinde transplantasyon uygulaması
yaygınlaşmaktadır.

Karaciğer transplantasyonu akut fulminan karaciğer yetmezliğinde hayat
kurtarıcı olmakla kalmayıp, hastayı önceki sağlığına kavuşturabilir.

Kaynak: sağlık plarformu