Kainatın Sırrı Çözülüyor

[vgokhan]

Kainatın sırrını çözebilecek dedektör devreye girdi. Gözler Cenevre kentinde.
Büyük Hadron Hızlandırıcısı, kısaca LHC olarak bilinen ve kâinatın en
temel sırlarını çözmesi için planlanan araştırma projesinin hayata
geçmesine yalnızca 2 ay kaldı.

Nisan'dan Kasım'a kadar deneyler yapılacak

Bilim insanları nisan ayında başlayacak ve kasım ayı sonuna kadar devam
edecek deneyler yardımıyla maddenin var oluşuyla ilgili temel sorulara
cevap bulmaya çalışacak.

Ancak bunu yapabilmek için maddenin ilk oluştuğu anı deneysel ortamda
yeniden oluşturmak gerekiyor. Bu da Büyük Patlama (Big Bang) adı
verilen olayın tekrar edilmesi anlamına geliyor. Peki bu mümkün mü?
Bilim insanlarına göre evet!

Yapay Big Bang Temmuz'da

İsviçre'nin Cenevre kentinde bulunan Avrupa Nükleer Araştırma
Merkezi'nde (CERN) bunun için yaklaşık 54 yıldır aralıksız çalışılıyor.
Büyük merakla beklenen "yapay Big Bang" ise temmuzda olacak.

1 milyar dolarlık Atlas dedektörü tamam

Projenin son basamağı olan ve 20 yılda tamamlanan 1 milyar dolarlık
Atlas dedektörünün sisteme bağlanmasıyla birlikte artık deneyin
başlamasına engel olabilecek bir şey kalmadı. Deneyin merkezinde ise
düşünürlerin binlerce yıldan beri ümitsizce cevabını aradığı temel soru
yatırıyor:

Kâinat nedir?

Proje Koordinatörü Dr. Markus Nordberg'e göre LHC'nin vereceği bilgiler
bizi kâinatın kuruluşu olan 15 milyar yıl öncesine götürecek. Böylece
kâinatın başlangıcını hangi maddelerin oluşturduğunu göreceğiz.

Kâinatın yüzde 96'sı kayıp!

Proje kapsamında Higgs parçacıkları aranacak. Higgs'e göre maddeye
ağırlığını kazandıran bir parçacık bulunuyor. Halen kainatta bulunan
maddenin yalnızca yüzde 4'ü tanımlanabiliyor. Peki kâinatın geri kalan
yüzde 96'lık bölümü nerede? LHC Projesi'nin Higgs parçacıklarını
bularak sorunu çözmesi ümit ediliyor.

Boyut sayısı 11'e çıkabilir

LHC'deyapılacak deney sonucunda aranan parçacıklar bulunursa şu ana
kadar Albert Einstein'ın teorisinden bildiğimiz üç boyut ve zamanın
haricinde 11 yeni boyutun daha çıkabileceğini ileri sürdü. Ancak tüm bu
bilgilere ulaşabilmek için ise Atlas detektörünün saniyede oluşturacağı
60 milyon gigabyte'lık veri selini kontrol etmek gerekiyor.

LHC'nin ürettiği bir yıllık bilgiyi içeren DVD sayısı Ay'a kadar uzanıyor

ABD'li yazılım şirketi Oracle verilerin hem depolanması hem de
gerektiğinde dünyanın farklı 11 bölgesinde bulunan bilim merkezinde
kullanılabilmesi için yeni yazılımlar geliştirdi. Zira LHC'nin ürettiği
bir yıllık bilgiyi DVD'lere kaydedip saklamak istenildiğinde DVD adedi
Dünya'dan Ay'a kadar uzanıp sonra tekrar geri (760 bin kilometre)
dönecek kadar çok oluyor.

Kaynak: Mahmut Sancak/Sabah