İsteğe bağlı sigortalılara bir iyi bir de kötü haber

[aquahell]

İsteğe bağlı sigortalılar dikkat!
İsteğe bağlı olarak prim ödeyen ev
hanımı, eşinin sosyal güvencesi sayesinde sağlık yardımlarından
yararlanabiliyordu. Ancak reform sonrasında isteğe bağlı sigortalılar
yüzde 12 olan genel sağlık sigortası primini de kendileri ödeyecekler
ve eşlerinden hak sahibi olarak yararlanamayacaklar.


İsteğe bağlı sigortalılara hem iyi hem de kötü haberlerimiz var. Önce iyi haberler verelim:
1. Reform yasasından önce SSK, Bağ-Kur ya da tarım Bağ-Kur’a isteğe
bağlı olarak başlamış olanlar 65 yaş şartından etkilenmeyecekler.
2.Emekli olduklarında aylıklarını alarak çalışabilecekler.
3.3600 günü dolduruncaya kadar aylık bağlama oranları her yıl için %
3 olarak hesaplanacak ve emekli aylıkları reform sonrası sisteme
girenlere göre % 10 daha yüksek olacak.
4.1 Ekim 2008 sonrası, halen SSK’ya isteğe bağlı olarak başlama şartı olan 1080 gün prim ödeme şartı kaldırılıyor.
5.Reform yasasıyla SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı isteğe bağlı
sigorta ayrımı kaldırılıyor. Herkes tek bir isteğe bağlı sigorta
sistemi içinde olacak. 6.İşçiler, ay içinde çalışamadığı günleri 1 Ekim
2008 sonrasında isteğe bağlı olarak ödeyebileceklerdir. Bu da kısmi
süreli çalışanlar için bir avantaj sağlamaktadır.
İŞÇİ STATÜSÜNE GEÇMELİLER
Kötü haberler ise şunlardır:
1. İsteğe bağlı sigortalılar SSK’da en az asgari ücretin % 25’i
kadar (152 YTL), Bağ-Kur’da örneğin 8. basamakta olan birisi aylık
119,44 YTL ödemektedir. Ancak 1 Ekim 2008 sonrası bu tutarlar en az asgari ücretin % 32’si kadar olacak ki bu da 194,56 YTL yapmaktadır.
2.Reform kanunuyla, isteğe bağlı sigortalıların hepsi yeni adıyla
4/b’li, eski adıyla Bağ-Kur’lu sayılacaklardır. Dolayısıyla bugün
itibariyle SSK isteğe bağlı sigortalı olan biri reform yasasından sonra
isteğe bağlıya 3,5 yıldan fazla devam ederse bugünkü SSK şartlarında
değil bugünkü Bağ-Kur şartlarında emekli olabilecektir. Bu da 5000 veya
3600 gün primle emekli olmak yerine 9000 günü beklemek anlamına
gelmektedir. Bu durumda olan isteğe bağlı sigortalılara tavsiyemiz, 1
Ekim’den sonra 3,5 yıldan fazla isteğe bağlıya devam etmeyip,
yapabiliyorlarsa işçi statüsünde çalışarak erken emekli olmalarıdır.
SAĞLIK YARDIMINA SINIRLAMA
3.Mevcut uygulamaya göre, Emekli Sandığı’na tabi olarak 10 yılı
dolduranlar, istekleri durumunda memurluktan ayrılarak isteğe bağlı
olarak yine sandığa prim ödeyebiliyorlardı. Ancak 1 Ekim’den sonra
memur olanlar isteğe bağlı sigorta primlerini memur statüsünde değil,
bugünkü Bağ- Kur statüsünde ödeyecekler ve buna göre emekli
olacaklardır.
4.Mevcut uygulamada, örneğin isteğe bağlı olarak prim ödeyen ev hanımı, eşinin sosyal güvencesi sayesinde sağlık
yardımlarından yararlanabiliyordu. Ancak reform sonrasında isteğe bağlı
sigortalılar % 12 olan genel sağlık sigortası primini de kendileri
ödeyecekler ve eşlerinden hak sahibi olarak yararlanamayacaklar.
FARKLI BiR SiSTEME GEÇiLiYOR
Şu anda memur, işçi veya esnaf emeklisi olan ve aylık almaya devam
edenlerin aylıklarında reform sonrası bir artış ya da düşüş
yaşanmayacak. Ancak emekli aylıklarının güncellenmesi hususunda
reformla birlikte farklı bir siteme geçilmektedir. 1 Ekim 2008 öncesi
memurluğa başlamış olanlar ve halen memur emeklisi olarak aylık alanlar
yeni sistemden etkilenmeyeceklerdir.
Diğer taraftan SSK’lı ve Bağ- Kur’lular için emekli aylığının
hesaplanmasında ve daha sonraki artışlarda kullanılan ‘güncellenme
katsayısındaî değişikliğe gidilmektedir. Daha önce güncelleme
yapılırken hem TÜFE’nin, hem de gelişme
hızının %100’ü aylıklara yansıtılırken, bundan sora gelişme hızının
%30’u yansıtılacaktır. Bu da aylıkların bundan sonra daha yavaş artması
ve ülkenin büyümesinden emeklilerin daha sınırlı pay almaları anlamına
gelmektedir.
Sadettin ORHAN sorhan@bugun.com.tr