AĞ YAPIM ve DONAM TEKNİĞİ

[kaptan03]

AĞ YAPIM ve DONAM TEKNİĞİ

û Ağ ipliklerinin ana maddesini oluşturan kaynaklar 2 tanedir.

å Doğal Kaynaklar

å Sentetik Kaynaklar



û Balıkçılıkta ağ materyalinde aranan özellikler 5 tanedir.

å Düğümlü olarak yüksek kopma dayanımı.

å Su akımını kolaylaştırmak için mümkün olduğu kadar küçük lif çapı.

å Ağın ani yüklenmeler ile çabucak parçalanmaması için yüksek elastikiyet.

å Mekanik aşınmalara karşı dayanıklı olması.

å Satın alış fiyatı önemli olmakla birlikte, av kapasitesi ve kullanma zamanı olarak ucuza mal olması.



û Ağ ipliğinin yapımında kullanılan materyal 4 şekilde bulunmaktadır.

å Devamlı Lifler : Sonsuz Lif olarak ta bilinirler. 0.O5mm ‘den daha incedirler. İplikler pürüzsüzdür ve kimyasal işleme uğramamışlarsa parlaktırlar.

å Stapel Lifler : Kesik Lif olarak ta bilinirler. Eğirme işlemine uygun şekilde kesilerek hazırlanmış sınırlı uzunlukta liflerdir. İncelikleri devamlı liflere benzese de uzunlukları 4-12cm arasında değişir.

å Monofilamentler : Misina olarak ta bilinirler. Görevlerini tek başlarına yerine getirebilecek kuvvette olan sentetik liflerdir.

å Polimer Şeritler : Rafya olarak ta adlandırılırlar. Yüksek derecede gerilen sentetik bantların bükülmeleri sonucu oluşurlar. Kalınlıkları düzensizdir.



AĞ MATERYALİ

é Balıkçılıkta kullanılan ağ materyali 2 çeşittir.

û Doğal Lifler : Balıkçılıkta kullanılan doğal lifler 2 çeşittir.

å Bitkisel Lifler : Kullanma oranları azalmıştır. Elde ediliş yerlerine göre 4 çeşittir.

* Saplardan elde edilenler : Keten, Kendir

* Yapraklardan elde edilenler : Manila, Sisal

* Meyvelerden elde edilenler : Kakao

* Çekirdeklerden elde edilenler : Pamuk

å Hayvansal Lifler : Günümüzde kullanılmamaktadırlar. Bunlar İncebağırsak, Yün, Kıl ve İpektir.



û Sentetik Lifler : Balıkçılıkta kullanılan 7 çeşit sentetik lif bulunmaktadır.

- PA : Poliamid è PA 6 (perlon) ve PA 6.6 (naylon) olmak üzere 2 çeşittir. d : 1.14gr/cm3

- PES : Poliester è Dakron ve Terylene ticari isimleriyle bilinirler. d : 1.38-1.40gr/cm3

- PE : Polietilen è Yüzdürücü yapımında kullanılırlar. d : 0.93-0.96gr/cm3

- PP : Polipropilen è Halat yapımında kullanılırlar. d : 0.90-0.91gr/cm3

- PVC : Polivinilklorid è d : 1.39gr/cm3

- PVD : Polivinilidenklorür è Kurehalon ve Saran ticari isimleriyle bilinir. d : 1.70gr/cm3

- PVA : Polivinilalkol è Cremona, Kuralon ve Vinylon ticari isimleriyle bilinir. d : 1.26-1.30gr/cm3



û Sentetik Kombine İplikler : Çeşitli kökenli sentetik liflerin birleştirilmesi ile oluşturulan ipliklerdir. Örnek olarak Livlon : PA + Saran, Marlon : PA + PVC ve Polex : PE + Saran verilebilir.



é Sentetik Materyallerin Çevre Özellikleri

å Sentetik maddelerin en büyük özellikleri çürümeye karşı dayanıklı olmalarıdır.

å Boyanmaları ile ışık emicilerin etkileri arttığından ağların kullanma süreleri uzar. Güneşe maruz kalacak ise Siyah renge boyanmalıdırlar.

å Sentetik materyal çürümediği için kurutmaya ihtiyaç duyulmaz.

å Güneşe karşı direnç arttırılıp kopma dayanımı düşürülecekse PVC kullanılmalıdır.

å Batma hızı arttırılacaksa katranlama yapılır yada PA kullanılır.

å Ağ kullanımında sıcaklık önemli değildir. Ancak boyama yapılacaksa PA ve PES 1000C’de, iplik ve ağ ise 500C üzerine çıkmamak kaydıyla işlem gerçekleştirilir.



é Sentetik liflerin birimsel özellikleri 6 grupta toplanabilir. Bunlar Yoğunluk : g/cm3, Kopma Uzunluğu : km, Gerilme dayanımı : kgf/mm2, Uzama oranı : %, Nem : % ve Erime ile Yumuşama sıcaklığı : %



AĞ İPLİKLERİ

å Tek kat iplik : Ağ ipliklerin yapımında kullanılan en küçük birimdir.

å Tek iplik : Tekstil maddelerinin en sade devamlı bir kolonudur.

å Kolon : Aynı zamanda üretilmiş ve büküm verilmeden hafifçe yuvarlatılmış paralel devamlı lifler topluluğudur.



Tek kat iplik è Tek iplik è Ağ ipliği



å Ağ ipliği : Bir katlama işleminde 2 veya daha çok tek iplikle bir bükümde oluşturulan ipliktir.

å Kablo bükümlü ağ ipliği : 2 veya daha fazla ağ ipliğin bir araya getirilerek bir veya iki kere daha bükülmesi ile elde edilen ağ ipliğidir.

å Örme ağ ipliği : Örme işlemiyle oluşturulan ağ ipliğidir.

å Örgü : 3 veya daha fazla ipliği, birbirinden geçerek ve köşeli bir durum alarak birleştirilmesi işlemidir.

å Bükümlü ağ ipliği : Büküm uygulanmış devamlı veya kesik liflerin, çok uzun yada çok ince olan topluluğudur.

å İpliğin bükümü: Tek veya bükülü ipliklerin bükümü, birim uzunluğunda bulunan spiral yada helis sayısıdır.

å Büküm yönü : İğlerin üstten bakıldığında saat ibresi veya aksi yönde dönmesi sonucu büküm suretiyle iplikten liflerin, S ve Z harflerinin ortasındaki doğrulara paralel bir yol teşkil ederek takip ettikleri doğru yönüdür. 2 çeşit büküm yönü bulunmaktadır.

û S büküm : Dikey tutulan iplikte spiral veya helisler S harfinin ortasındaki doğru yönündedir. (Sol)

û Z büküm : Dikey tutulan iplikte spiral veya helisler Z harfinin ortasındaki doğru yönündedir. (Sağ)



å Büküm sayısı : İpliğin birim uzunluğundaki büküm sayısıdır. T ile ifade edilir.

å Büküm derecesi : Bükülü ipliklerde, birim uzunluktaki büküm sayılarının farklı olması olayıdır.



é Ağ ipliklerinin numaralandırılması 5 şekilde yapılmaktadır.

å Çap : Monofilament metaller ve halatlarda kullanılır. Birimi mm‘ dır.

å Uzunluk birimi : İplik ve halatların kaç metrelerinin 1kg olduğunu belirtmektedir. Birimi m/kg’ dır.

å Denye : 9000m uzunluğundaki tek kat ipliğin kaç gram geldiğini ifade etmektedir. Birimi Td’ dır.

å Metrik numara : İpliği oluşturan tek kat ipliklerden 1000m uzunluğunda kaç tanesinin 1kg geldiğini belirtmektedir. Birimi Nm’ dır.

å Teks : 1000m uzunluğundaki tek kat ipliğin kaç gram geldiğini belirtmektedir. Birimi Tex veya Tt’ dır.

* Rtex : Ağ ipliğinde büküme bağlı ağırlık artışıyla olan değeri ifade etmektedir.



é Ağ ipliklerinin özellikleri 4 grup altında incelenmektedir.

û Biyolojik uygunluk

û Kimyasal uygunluk

û Fiziksel uygunluk

å Batma hızı ve yüzme : Ağ materyalinin yapıldığı araca göre önem taşımaktadır.

å Uzama : Bir gücün etkisi altında ağ ipliği veya halatın uzunluğunun artması özelliğidir. 2 çeşittir.

* Elastiki uzama : Güç altında uzamış ağ ipliğin geri çekilen kısmıdır.

* Kalıcı uzama : Güç ortadan kalktıktan sonra ilk boyundan daha uzun kalan kısmıdır.

å Sertlik : Ağın deformasyona karşı gösterdiği dirençtir. Bazen de yumuşaklık olarak değerlendirilir.

å Aşınma dayanımı : Sürtünmeye karşı olan dayanıklılıktır.

å Standart Atmosfer : %65 nispi rutubet ve 200C sıcaklıkta bulunan atmosferdir.

û Kullanma uygunluğu



HALATLAR

û Halat : Ağ gözlerine ve bunlardan yapılan balıkçılık araçlarına su içinde istenilen şeklin kazandırılmasında görev alan araçlardır. Bunlardan 12mm kalınlığa kadar olanlarına ip, daha kalınları halat olarak ifade edilmektedir. Halat yapımında kullanılan materyal 4 grup altınca incelenir.

å Doğal lifli halatlar

å Sentetik lifli halatlar

å Metal (çelik-tel) halatlar : 2 çeşittir.

* Çelik telli halat

* Çelik tel

å Kombine halatlar



û 1 Roda : 200m uzunluğundaki ip yada halatı ifade eder.

û 1 İp : 100m uzunluğundaki ipi ifade eder.

û Halatlarda ölçüm 2 çeşittir.

å Bitkisel halatlar için kalınlık ölçü birimi burgatadır.

å Tel halatlar için ölçüm kumpasla mm olarak çap ölçümü olarak yapılır.



DİĞER YARDIMCI KISIMLAR

Av aracının su içindeki durumunun düzenlenmesinde yüzdürücü ve batırıcı adı verilen ekipmanlar kullanılmaktadır.



1. Yüzdürücüler

Av aracının tamamının veya bir kısmının batmasına, çökmesine engel olan ekipmanlardır. Yüzdürücüler genel olarak 2 gruba ayrılmaktadır.

å Statik yüzdürücüler : Bir kısmında materyalin yoğunluğu 1’den azdır. Diğer bir kısmında ise boş hacimle toplam yoğunluğunun 1’den daha az olması sağlanmaktadır.

å Dinamik yüzdürücüler : Prensip olarak toplam kitlenin yoğunluğunun düşük olmasına dikkat edilmelidir.



û Doğal yüzdürücüler : En çok kullanılanlar Çam, Kızıl çam, Meşe, Kızıl kayın, Kavak, Akçaağaç ve Mantardır

û Sentetik yüzdürücüler : İçi boş, yuvarlak ve ortası delik yapıdadırlar. Genellikle PE’ den yapılırlar. İç boşluk ne kadar büyükse kaldırma gücüde aynı derece fazla olacaktır. Bu yüzdürücünün incelmesine neden olur. Fakat derinlerde basınç artacağından bu kabuk kolay zarar görür.

û Hidrodinamik yüzdürücüler : Hareket halinde olan av araçlarında kullanılırlar. Av aracının hızı yükseldikçe kaldırma gücüde artmaktadır. Trollerde kullanılanlarına uçurtma (kite) adı verilir.



2. Batırıcılar

Av aracının istenen kısmının ağırlaştırılması ve gerektiğinde dibe kadar indirilmesini yardımcı olan ekipmanlardır. Yoğunlukları su yoğunluğundan çok daha fazla olması ve boyutlarının oldukça küçük olması istenmektedir. Günümüzde kullanılan en iyi batırıcı d : 11.34gr/cm3 olan kurşundur.