Bal arıları neden ölüyor?

[aquahell]

Amerikalı uzmanlar dünyanın dört bir yanında bal arılarının ölümüne
yol açan esrarengiz hastalığa dair önemli bir ipucu yakaladıklarını
söylüyorlar.
Normal koşullarda sağlıklı arılar, genetik olarak kendilerini diğer
hastalıklardan ve tarım zararlılarına karşı kullanılan kimyasal
ilaçların yani pestisidlerin etkisinden korumak üzere hayati bir
protein üretiyor.
Uzmanlara göre hastalığa yol açan işte arıların, ribosom adlı bu proteini üretmesini engelleyen bir virüs olabilir.
Uzman ekip, sağlıklı arılar ile, Türkçeye, “koloni göçerten” diye
çevrilebilecek CDD (colony collapse disorder) hastalığının yayıldığı
kovanlardaki arıların hangi genetik özellikleri kullanıp, hangilerini
kullanmadığını incelemiş.
2006 yılından bu yana ABD’deki balarısı nüfusu üzerinde yıkıcı bir
etki yaratan CDD’nin dünyanın başka bölgelerindeki kayıpların da sebebi
olduğu düşünülüyor.
Amerikalı bilim insanları National Academy of Science adlı dergide
yayımlanan makalelerinde, arıların midelerindeki hücreleri DNA yapısı
bakımından birbiriyle karşılaştırabilmek için moleküler biyolojide
kullanılan bir yöntem olan Microarray Teknolojisi’nden
yararlandıklarını söylüyorlar.
Illinois Üniversitesi’ne bağlı olarak çalışan ekibin başkanı May
Berenbaum BBC’ye bu araştırmayı 2006 yılında yayımlanan arıların genom
haritasıyla ilgili bir başka çalışmanın mümkün kıldığını söyledi.
Berenbaum, “Bu bilgi sayesinde, hasta ve sağlıklı arıların genlerini
karşılaştırdık. Tabi arılarda tam 10bin ayrı gen var. Onun için her bir
arıda bir çok farklı gen olabiliyor. Fakat, hastalıkla alakaları
bakımından bunların çoğunu elemeyi başardık” diyor.
CDD ya da koloni göçerten hastalığı ile ilgili daha önceki
çalışmalarda pestisid zehirlenmesi ve bazı hastalık yayıcı asalak
bitlerin etkisi üzerinde durulmuştu.
Fakat Illinois Üniversite ekibinin arıların genleri üzerinde yaptığı
karşılaştırmalı inceleme bunun somut kanıtlarını sunuyor ve hastalanan
arılarda bir virüs nedeniyle pestiside karşı korunmayı sağlayan
genlerin kullanılamadığını ortaya koyuyor.
Balarılarının Amerikan ekonomisine tek katkısı bal değil. Aynı
zamanda polenlerin yayılmasında ana taşıyıcı rolüyle tarımda büyük önem
taşıyorlar.
İlk kez 2006 yılında saptanan CDD hastalığı ülkedeki arı nüfusunun üçte birinin telef olmasına yol açtı.
Avrupa’dan da benzer kayıp haberlerinin gelmesiyle hastalığın küresel bir boyut kazandığı kaygıları arttı.
Bu arada uzmanlar hastalığın, kovandan kovana küçük bir parazit bit tarafından yayılıyor olabileceğini de söylüyorlar.kaynak:

BBC