Bu kasabada ölmek yasak!

[vgokhan]

8. paralel üzerindeki Longyarbyön kasabasında bulunan küçük
mezarlık bundan 70 yıl önce yeni cenaze kabul etmeyi durdurmuş. Çünkü
kasabada cesetlerin, soğuk nedeniyle hiç bir şekilde bozulmadığını
keşfetmişler.




Bilim adamlarının yakınlarda 70 yıl önce ölüp buraya gömülmüş bir
ceset üzerinde yaptıkları incelemelerde 1917'de çıkan bir salgınla
kasaba halkının önemli bir kısmının ölümüne yol açan grip virüsünü
capcanlı tespit etmişler.


Norveç'in kuzey sahili ile Kuzey Kutbu arasındaki Svalbard
takımadalarından birinin üzerinde yer alan Kasabada yaklaşık 1500 kişi
yaşıyor.


Kristin Grotting, psikoterapist. Buraya 12 yıl önce yerleşmiş.Açık
renk cildi yazları sürekli gökyüzünde parlayan güneşin etkisiyle
kızarmış.


Kutup bölgesinde, Mart ile Ekim arası uzun bir tek gün gibi.Güneş hiç batmıyor. Ama hiç bir zaman da pek ısıtmıyor.


Longyarbyön körfezine bakıyoruz beraber. Açıklıyor, eskiden sürekli buz olan bu körfez, artık kış ortasında bile donmuyor.

[vgokhan]

Çevresindeki buzullar da giderek eriyip küçülüyor.Çok değil on yıl
kadar önce, kar motosikletleriyle gezdiklerini anlatıyor körfezin
üzerinde.



Şimdi bu mümkün olmuyormuş.Küresel ısınma Kristin Grotting'i
kaygılandıran tek konu değil. Emekli olduğunda ne yapacağını düşünüyor.



Çünkü bu kasabada yaşlılar ve bakıma muhtaç insanlar için hiç bir
olanak yokmuş.Yaşlılar için huzurevi yok ama anaokulu var Longyarbyön
kasabasının.Kışları aylar süren karanlık gece boyunca çocuklar
yaptıkları kocaman ve sapsarı güneş resimleri ve kabartmalarını
asıyorlar pencerelere.


cukların bazıları psikoterapi kliniğine geliyor. Kristin sürekli
kalın kış giysileri içinde dolaşmaktan çocukların kollarını bacaklarını
özgürce hareket ettirmeyi öğrenemediklerini anlatıyor.


Anaokulunun bahçe duvarı dışında ise çocukları çok daha büyük
tehlikeler bekliyor. Öğretmenler bu yüzden sürekli silah taşıyorlar.
Çünkü Longyarbyön 1500 insanın yanı sıra, kutup ayılarının da
memleketi.Üniversite birinci sınıfa başlayan her öğrenci, ilk öğretim
gününde, kutup ayısının nasıl vurulup öldürüleceğini öğreniyor.



İlk tavsiye, "Hayvanın başını vurmak zordur, göğsüne nişan al".
"Eğer ayıyla karşılaştığında silahın yoksa dikkatini dağıtmak için
eldivenlerini çıkarıp uzak bir yere at, belki dikkatini
dağıtabilirsin". "eğer ağzını şapırdatır gibi sesler çıkartıyorsa
öldürmeye hazırlanıyor demektir.O zaman, ayıya, Longyarbyön'de ölmenin
yasak olduğunu hatırlatmayı dene, bakarsın hukuka saygısı vardır".




Şaka bir yana, Longyarbyön'de bu tehlikeli hayvanları meşru savunma
dışında öldürmek kesinlikle yasak. O durumda bile olayı Svalbard
valisine bildirmek gerekiyor.




Ziyaretine gittiğim, vali Per Sefland'ın ofisinde içi doldurulmuş koca bir kutup ayısı var. "Vallahi ben vurmadım" diyor.




Vali tam tersine, başkent Oslo'da avukatlık yaparken, sırf doğal
hayata düşkünlüğü nedeniyle buraya tayinini istemiş. Sefland'la
birlikte kasabanın kızaklarını çeken huski köpeklerini görmeye
gidiyoruz. Çalışmadıkları zamanlarda, köpekler körfeze bakan bir
merkezde büyük kafesler içinde yaşıyor ve balıkçıların getirdiği fok
etleriyle besleniyorlar. Huskilerin kampının hemen yakınına kutup
ördekleri yerleşmiş. Köpeklerin sesinden ürken kutup tilkileri burada
onları rahatsız edip yumurtalarını ve yavrularını çalamıyormuş.

[vgokhan]

Vali tam tersine, başkent Oslo'da avukatlık yaparken, sırf doğal
hayata düşkünlüğü nedeniyle buraya tayinini istemiş. Sefland'la
birlikte kasabanın kızaklarını çeken huski köpeklerini görmeye
gidiyoruz. Çalışmadıkları zamanlarda, köpekler körfeze bakan bir
merkezde büyük kafesler içinde yaşıyor ve balıkçıların getirdiği fok
etleriyle besleniyorlar. Huskilerin kampının hemen yakınına kutup
ördekleri yerleşmiş. Köpeklerin sesinden ürken kutup tilkileri burada
onları rahatsız edip yumurtalarını ve yavrularını çalamıyormuş.